ในการสัมภาษณ์ของมาร์ติน ชาร์ลี ผู้ชนะรางวัลโนเบลสาขาเคมีปี 2008 เขาบอกว่าถ้าคุณโชคดีพอที่จะประสบความสำเร็จอะไรสักอย่าง ผู้คนก็จะทำสิ่งที่น่ากลัวแก่คุณ…
เพราะหลังจากนั้น จะมีคนมาบอกคุณว่า’คุณอาจได้รับรางวัลโนเบลก็ได้’ จากนั้นตั้งแต่ได้ยินคำนี้ครั้งแรกไปจนถึงเดือนตุลา คุณจะหวังรางวัลโนเบลเริ่มนอนไม่หลับจนถึงขั้นแม้แต่สายจากเพื่อนบ้านก็อาจทำให้คุณตกใจ
จนถึงวันที่คุณได้รับสายจากราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนจริงๆ
เหตุผลหลักที่เป็นเช่นนี้ก็เพื่อยืนยันให้แน่ใจว่าผู้ชนะจะไม่โอ้อวดล่วงหน้าจนไปบ่อนทำลายความคาดหวังของนักวิจัย
สายแจ้งเตือนผู้ชนะจะโทรเข้ามาไม่กี่นาทีก่อนประกาศผู้ชนะ เพราะเหตุนี้สายจากรางวัลโนเบลจึงเป็นหนึ่งในสายที่น่าตื่นเต้นที่สุด มันเป็นเหมือนกระโดดบันจี้จัมพ์
ลู่โจวที่ได้รับสายนี้ก็รู็สึกเหมือนตัวเองโดดบันจี้จัมพ์
แต่น่าเสียดาย มันเป็นรางวัลคลาฟอร์ด
ก็ได้ รางวัลคลาฟอร์ดก็ไม่เลวเหมือนกัน
อันที่จริง มันดีมากทีเดียว
รางวัลนี้เกิดขึ้นในปี 1980 โดยนักอุตสาหกรรม ฮ็อลเกอร์ คลาฟอร์ด และภรรยาของเขา แอนนา เกรต้า คลาฟอร์ด ขั้นตอนการคัดเลือกนั้นผ่านราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน แม้ว่าเงินรางวัลจะน้อยกว่ารางวัลของปัญหาสามคณิตศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ แต่ในโลกวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ มันมีชื่อเสียงว่าเป็นรางวัลโนเบลขนาดเล็ก
ทำไมถึงเป็นแบบนั้นน่ะหรือ?
เหตุผลคือความตั้งใจเดิมของรางวัลนี้ก็เพื่อเติมเต็มช่องว่างของรางวัลโนเบล ทั้งขั้นตอน รายละเอียดและพิธีมอบรางวัลล้วนอิงมาจากรางวัลโนเบล
รางวัลจะมอบให้กับสาขาดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์โลก และวิทยาศาสตร์ชีวภาพ สาขาวิชาทั้งหมดที่รางวัลโนเบลไม่ครอบคลุม รางวัลจะถูกเลือกปีละรางวัล โดยหมุนสลับกันระหว่างดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์โลกและวิทยาศาสตร์ชีวภาพ
ปีนี้ มันเป็นตาของคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ รางวัลจะถูกมอบให้กับผู้มีผลงานที่สำคัญที่สุดของแต่ละสาขา
เงินรางวัลคือห้าแสนเหรียญดอลลาร์สหรัฐ
เช่นเดียวกับรางวัลโนเบล รางวัลคลาฟอร์ดถูกเลือกและมอบรางวัลโดยราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนเช่นกัน ปกติราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนจะแจ้งให้ผู้ชนะทราบล่วงหน้าไม่กี่นาทีก่อนประกาศ ดังนั้นลู่โจวที่กำลังกินข้าวจึงแปลกใจกับสายนี้
อันที่จริงเหตุผลหลักที่ทำไมลู่โจวถึงชนะรางวัลนี้ไม่ได้เกี่ยวข้องกับข้อคาดการณ์ของก็อลท์บัค ที่จริงมันเป็นเพราะผลงานมากมายของเขาในสาขาจำนวนเฉพาะ อย่างไรก็ตามวิทยานิพนธ์ล่าสุดของเขาในคณิตศาสตร์ประจำปีได้เพิ่มโอกาสให้เขา
มันเป็นความสำเร็จที่ไม่อาจมองข้ามได้
ดังนั้นบนเว็บไซต์ ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนจึงได้เพิ่มข้อคาดการณ์ของก็อลท์บัคในรายการความสำเร็จของลู่โจว
ลู่โจวแทบจะรู้สึกหน้ามืดจากรางวัลห้าแสนเหรียญและเหรียญรางวัลจนเขาแทบลืมทางกลับออฟฟิศ
เขานึกได้แค่ว่าวิตเตนหัวเราะแล้วตบบ่าให้เขาก่อนจะแสดงความยินดีกับเขา รู้ตัวอีกทีเขาก็มานั่งมองหน้าคอมอยู่ในออฟฟิศแล้ว
ลู่โจวเข้าเว็บไซต์ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนและรีเฟรชหน้าเว็บ จนในที่สุดเขาก็เห็นรายชื่อผู้ชนะรางวัลคลาฟอร์ด
ชื่อของเขาอยู่ในรายชื่อ
ส่วนผู้ชนะอีกสองคนคือศาสตราจารย์ รอย เคอร์ จากมหาวิทยาลัยแคนเทอร์เบอรีนิวซีแลนด์ และโรเจอร์ แบรนฟอร์ดจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด พวกเขาได้รับรางวัลสาขาดาราศาสตร์
ส่วนรางวัลคณิตศาสตร์ มันเป็นของเขาคนเดียว
หลังลู่โจวยืนยันว่ามันไม่ใช่สายกลั่นแกล้ง เขาก็ผ่อนคลายได้ในที่สุด ปมในหัวใจเขาคลายออกจนได้
จากนั้นเขาก็ปิดเว็บไซต์ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนแล้วเปิดอีกเว็บขึ้นมา
ตอนนี้เขายืนยันแล้วว่าเขาชนะรางวัล เขาแค่สงสัยอยู่เรื่องหนึ่ง
เงินรางวัลห้าแสนเหรียญ…
มันเป็นเงินหยวนเท่าไหร่นะ?
…
สองชั่วโมงหลังได้รับโทรศัพท์สายนั้น ลู่โจวก็ได้รับอีเมลจากราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน
เขาไม่รู้ว่าพวกเขาได้อีเมลกับเบอร์เขามาได้ยังไง แต่พอมาคิดดูอีเมลเขาก็ไม่ได้หายากอะไรขนาดนั้น
เพราะอีเมลเขาอยู่บนเพจของศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยพรินซ์ตันรวมถึงเว็บ arXiv ด้วย
ในอีเมลจากราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน นอกจากจดหมายเชิญอิเล็กทรอนิกส์ ส่วนใหญ่ก็เป็นคำพูดที่เขาฟังจากสายเมื่อกี้เป็นลายลักษณ์อักษร
อย่างเวลาของพิธีมอบรางวัล และงานเลี้ยงหลังพิธีมอบรางวัล
นอกจากนี้เพื่อเป็นการฉลองรางวัลคลาฟอร์ด ราชบัณฑิตสภาด้านวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนจะจัดงานแลกเปลี่ยนทางวิชาการสามวัน และพวกเขาเชิญลู่โจวและผู้ชนะอีกสองคนมาร่วมบรรยายด้วย
การบรรยายนานหนึ่งชั่วโมง
ลู่โจวปิดอีเมลแล้วเอาพาวเวอร์พอยนต์ที่ใช้บรรยายที่พรินซ์ตันออกมา ทันใดนั้นเองก็มีโทรศัพท์โทรเข้ามา
ครั้งนี้มันไม่ใช่สายจากคนแปลกหน้า มันมาจากศาสตราจารย์ถัง
ลู่โจวได้ยินเสียงที่คุ้นหูฟังดูใจร้อน
“เธอแก้ข้อคาดการณ์ของก็อลท์บัคได้?!”
ลู่โจวตอบอย่างอึ้งๆ
“ครับ ทำไมเหรอ?”
ปลายสายเงียบ จากนั้นลู่โจวก็ได้ยินเสียงถอนหายใจ
“…ไม่มีอะไร ฉันแค่ประหลาดใจเล็กน้อย” ศาสตราจารย์ถังหยุดไปชั่วครู่ “วันนี้ สาขาคณิตศาสตร์มีประชุม จู่ๆก็มีวารสารคณิตศาสตร์ประจำปีเข้ามา เราพูดถึงแผนการรับสมัครนักศึกษาปีนี้ได้ครึ่งทาง แต่ที่เหลือเป็นเรื่องของเธอล้วนๆ”
เห็นได้ชัดว่าศาสตราจารย์ถังสะเทือนอารมณ์
ตอนที่ลู่โจวถามเขาเรื่องการแจกแจงของจำนวนเฉพาะของแมร์แซนที่โรงอาหาร เขาก็ได้แนะนำลู่โจวว่าอย่าคิดเรื่องพวกนี้แล้วให้ไปมุ่งเน้นกับคณิตวิเคราะห์และคณิตศาสตร์ประยุกต์
อย่างไรก็ตามโชคชะตาเป็นสิ่งที่น่าอัศจรรย์
ลู่โจวประสบความสำเร็จอย่างมากในสาขาจำนวนเฉพาะเพียงเวลาไม่กี่ปี
ถังจื้อเหว่ยอดรู้สึกภาคภูมิใจกับศิษย์ตัวเองไม่ได้
เมื่อลู่โจวได้ยินศาสตราจารย์ถัง เขาก็ไม่รู้จะพูดอะไร
“คือ…ผมเขิน”
เขาคิดว่าวิทยานิพนธ์ของเขาอย่างมากก็แค่ทำลายวิทยานิพนธ์ที่กำลังทำอยู่ไม่กี่ฉบับ เขาไม่คิดเลยว่ามันจะขัดจังหวะการประชุมของมหาวิทยาลัยเก่าด้วย
ศาสตราจารย์ถังยิ้มและเปลี่ยนหัวข้อ
“เธอจบปริญญาแล้ว มหาวิทยาลัยไม่รีบให้คุณกลับมา แต่เอกสารกับปริญญารอเธออยู่ อาจารย์ใหญ่สวี่กับคณบดีหลู่ก็ฝากอาจารย์มาถาม สรุปเธอวางแผนจะกลับมาเอาปริญญาเอกตอนไหน?”
เมื่อมหาวิทยาลัยจินหลิงกับมหาวิทยาลัยพรินซ์ตันลงนามโครงการฝึกอบรมให้ลู่โจวในตอนแรก ลู่โจวก็เห็นด้วยว่าเขาจะกลับไปมหาวิทยาลัยจินหลิงและไปบรรยายหลังจบปริญญาเอกที่พรินซ์ตัน
อันที่จริงมีตำแหน่งสอนให้เขาเช่นกัน แต่ดูเหมือนจะถูกละไว้ก่อน
มหาวิทยาลัยจินหลิงสนับสนุนให้ลู่โจวสอนที่พรินซ์ตัน
อันที่จริงมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ในจีนก็รู้ว่าตนเองเทียบไม่ได้กับมหาวิทยาลัยระดับโลกอย่างพรินซ์ตัน
ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อมทางการศึกษาหรือสิ่งอำนวยความสะดวก มันก็แตกต่างกันราวสวรรค์และโลก มันเป็นเหมือนกับปัญหาคณิตศาสตร์ที่ต้องใช้ความพยายามหลายชั่วอายุคนในการแก้
การส่งเสริมอัจฉริยะไปเรียนรู้การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ในต่างประเทศก็เป็นกลยุทธ์การฝึกอบรมอัจฉริยะของมหาวิทยาลัยใหญ่ๆเช่นกัน
นโยบายของรัฐบาลสนับสนุนให้อัจฉริยะไปต่างประเทศเช่นกัน
เรื่องนี้เรียกกันว่า’ไปก่อนแล้วค่อยกลับมา’
แม้ว่าคุณไม่กลับมา แต่คุณก็อยู่ต่างประเทศและฝึกฝนนักศึกษาต่างชาติให้บ้านเกิดได้เช่นกัน
ยกตัวอย่าง ถ้าผู้จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยจินหลิงสอนอยู่ที่พรินซ์ตัน งั้นมหาวิทยาลัยจินหลิงก็จะสามารถส่งนักศึกษาอย่างน้อยหนึ่งคนไปพรินซ์ตันทุกๆ ปี นี่เป็นสิทธิพิเศษที่หาอะไรเทียบไม่ได้
ในขณะเดียวกันศาสตราจารย์คนจีนมีโอกาสรับนักศึกษาจีนค่อนข้างมาก และนี่ก็เป็นผลประโยชน์ต่อทั้งประเทศ
อย่างไรก็ตามลู่โจวยังมีอีกมากมายให้เรียนรู้ เขาต้องการคุณสมบัติประสบการณ์วิจัยต่างประเทศ ในเวลาเดียวกันทรัพยากรของพรินซ์ตันก็ช่วยให้เขาทำภารกิจของระบบให้สำเร็จ
เมื่อถึงเวลา เขาก็จะกลับประเทศจีน
ท้ายที่สุดแล้ว เขาก็เป็นคนที่ไม่ลืมมิตรภาพเก่าๆ
ลู่โจวคิดอยู่ชั่วครู่ก่อนจะกล่าว “ผมต้องไปสต็อกโฮล์มก่อน แต่ผมจะกลับต้นเดือนมิถุนา”
“สต็อกโฮล์ม?” ศาสตราจารย์ถังอึ้ง จากนั้นเขาก็ถาม “เธอไปทำอะไรสวีเดน?”
ลู่โจวยิ้มอย่างกระอักกระอ่วน
“ผมได้รับรางวัล”
……………………………..
