ณ มหาวิทยาลัยจินหลิง สถาบันวัสดุเชิงคำนวณ
ช่วงเก้าถึงสิบโมงเป็นช่วงเวลาที่เงียบที่สุดของสถาบันวิจัย
หลิวโปนั่งอยู่หน้าโต๊ะทำงานของตน เขากำลังค้นหาวารสารที่มีคำค้นหาที่เหมือนกัน เมื่อเขายืนยันว่าไม่มีงานวิจัยที่เหมือนกัน เขาก็ดาวน์โหลดวิทยานิพนธ์ที่น่าสนใจหลายฉบับบน arXiv ลงในโฟลเดอร์
กระบวนการนี้ใช้เวลานาน กว่าเขาจะทำเสร็จ มันก็สิบโมงแล้ว
หลิวโปบิดขี้เกียจ จากนั้นเขาก็ลุกจากเก้าอี้แล้วเดินไปที่โต๊ะเฉียนจ้งหมิง เขามองไปที่หน้าจอคอมพิวเตอร์ด้วยความสนใจ หลิวโปเอ่ยถาม “โอ้ ทำไมนายถึงดูข่าวภาคเช้าล่ะ?”
“มันเป็นงานประชุมรางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ” เฉียนจ้งหมิงกล่าวขณะเหลียวมองหลิวโป จากนั้นเขาก็คลิกเมาส์ทำให้ถ่ายทอดสดแสดงผลเต็มหน้าจอก่อนจะกล่าวเสริมลงไป “มันเป็นถ่ายทอดสดของ CCTV มันไม่ใช่ข่าว”
หลิวโปเหมือนนึกอะไรขึ้นมาได้ “งานประชุมรางวัล? เอ้อ ไม่ใช่ว่าลู่โจวก็อยู่ที่นั่นเหรอ?”
“อย่าพูดเหลวไหล นายพึ่งจะรู้เหรอ? เขากลับมาปักกิ่งตั้งแต่สองอาทิตย์ก่อนแล้ว”
เพลงชาติเล่นบรรเลงบนหน้าจอแล้ว
กล้องเบนออกจากบุคคลสำคัญแล้วให้ผู้ชมเห็นสถานที่จัดงาน
หลิวโปอิจฉาที่ในงานมีแต่คนยอดๆ
“นายคิดว่าเทพลู่จะได้รางวัลอะไร?”
เฉียนจ้งหมิงจ้องมองหน้าจอคอมพิวเตอร์แล้วไม่ได้ตอบคำถามอะไร
เขาไม่รู้จะตอบอะไร
ขณะที่ทั้งสองคุยกันถึงปัญหานี้ ในออฟฟิศสาขาวัสดุเชิงคำนวณ มีอีกคนพูดความเห็นของตัวเองออกมา…
“…รางวัลอันดับหนึ่งคงยาก น่าจะเป็นรางวัลอันดับสองนะ”
นักวิชาการหรูกำลังดูทีวีอยู่บนโซฟา เขานั่งไขว่ห้างกำลังสูบบุหรี่
นักวิชาการสวี่ยิ้ม “แค่ข้อคาดการณ์ของก็อลท์บัคอย่างเดียวไม่คู่ควรกับรางวัลอันดับหนึ่งเหรอ?”
“มันไม่ได้เป็นเรื่องคู่ควรไหม มันเป็นเรื่องเหมาะสมไหมต่างหาก”
นักวิชาการหรูจุดบุหรี่อีกมวล จากนั้นเขาก็เผยรอยยิ้มออกมา “รางวัลวิทยาศาสตร์แห่งชาติเน้นฟิสิกส์มากกว่าคณิตศาสตร์ เพราะยังไงเสียผู้มอบรางวัลก็ไม่ใช่สถาบันวิชาการ พวกเขาพิจารณามากกว่าความสำเร็จด้านวิชาการเพียงอย่างเดียว”
“ถ้าความสำเร็จของเขามาจากการทำงานที่สถาบันวิจัยในประเทศ งั้นโอกาสชนะของเขาคงสูงขึ้น ถ้าเขาทำงานที่สถาบันวิจัยในประเทศสักสิบปียี่สิบปี เขาคงได้รางวัลอันดับหนึ่งแน่นอน”
ลู่โจวเป็นนักศึกษาปริญญาโทที่เก่งที่สุดที่นักวิชาการหรูเคยมีมา
นอกจากพรสวรรค์ สิ่งสำคัญกว่านั้นก็คือความพยายามและความกล้าที่จะสำรวจสิ่งใหม่ๆ
เขาจำการบรรยายของ CERN ได้
นักวิชาการหรูถามตัวเอง ถ้าเขาเป็นคนฝึกงานแทนลู่โจว เขาจะมีความกล้ายืนบนเวทีและแสดงความเห็นต่างต่อหน้าผู้เชี่ยวชาญฟิสิกส์เชิงทฤษฎีไหม?
ในความเห็นของนักวิชาการหรู เด็กคนนี้จะได้รางวัลอันดับหนึ่งไหมมันไม่สำคัญ
เพราะลู่โจวมีศักยภาพไม่สิ้นสุด เหรียญก็แค่หลักฐานอย่างนึงเท่านั้น
นักวิชาการสวี่กล่าว “น่าเสียดาย”
นักวิชาการหรูยิ้ม “ดีแล้ว เพราะเด็กคนนี้ยังมีหนทางเดินอีกยาวไกล ฉันกับคุณลงหลุม ฉันเกรงว่าเขาคงอายุไม่ถึงสี่สิบด้วยซ้ำ ถ้าปีนี้เขาไม่ได้ แต่เขาจะได้ก่อนอายุสามสิบแน่นอน”
นักวิชาการสวี่ยิ้ม “คุณสิแก่! คุณจะบอกว่าฉันจะตายในยี่สิบปีว่างั้น?”
นักวิชาการหรูสังเกตว่าคำพูดของเขาไม่ค่อยถูกต้องนัก เขาจึงกระแอมแล้วเขี่ยบุหรี่กับที่เขี่ยบุหรี่ก่อนจะพูด “มันก็แค่การเปรียบเทียบ เราอยู่อีกสี่สิบปีสบายๆ…เอาล่ะ มันจะเริ่มแล้ว มาดูกันเถอะ”
เข็มนาฬิกาชี้ไปที่สิบโมงแล้ว
เมื่อเพลงชาติจบลง สถานที่จัดงานก็เงียบสนิท งานประชุมรางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีประจำปีในที่สุดก็เริ่มขึ้นอย่างเป็นทางการ
นักวิชาการในสถานที่จัดงานล้วนเป็นนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำจากหลายสาขาครอบคลุมตั้งแต่วิทยาศาสตร์ธรรมชาติไปจนถึงวิศวกรรมและเทคโนโลยี ทุกคนฟังคำพูดของพิธีกรอยู่เงียบๆ
หลังจากนั้นไม่นาน ส่วนสำคัญที่สุดของงานประชุมก็เริ่มขึ้น นั่นก็คือพิธีมอบรางวัล
ตามธรรมเนียม รายชื่อผู้ชนะจะถูกประกาศก่อน
รางวัลแรกเป็นรางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระดับชาติประจำปี 2017
ผู้ชนะคือนักวิชาการหวังจากสถาบันเทคโนโลยีจินหลิง และนักวิชาการฮว่าจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคระบาดแห่งชาติจีน
คนแรกเป็นผู้นำด้านวัตถุระเบิดทางทหาร เขามีผลงานอย่างมากในอุตสาหกรรมทางทหารของประเทศ ส่วนคนหลังเป็นผู้ก่อตั้งของไวรัสวิทยาระดับโมเลกุลประเทศจีน เทคโนโลยีชีวภาพทางการแพทย์สมัยใหม่ และระบบควบคุมและป้องกันโรคติดเชื้อที่ทันสมัย
หลังจากชื่อผู้ชนะสองคนถูกประกาศ นักวิชาการในงานก็ปรบมืออย่างอบอุ่น
หลังรางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสูงสุดก็เป็นรางวัลวิทยาศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติ
เมื่อเทียบกับรางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ซึ่งเป็น’รางวัลตลอดชีพ’ รางวัลวิทยาศาสตร์ธรรมชาติมุ่งเน้นให้ผู้มีผลงานสำคัญแก่การวิจัยประยุกต์พื้นฐาน
รางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีระดับชาติถูกแบ่งเป็นสองระดับ รางวัลอันดับหนึ่งถูกมอบให้แก่ผู้ที่มีผลการวิจัยที่โดดเด่นที่สุดในประเทศ
ปีที่แล้ว คนที่ได้รับเกียรตินี้เป็นผู้นำของ ‘Daya Bay Reactor Neutrino Oscillation Experiment’ ซึ่งนำโดยสถาบันฟิสิกส์พลังงานสูงของสถาบันวิทยาศาสตร์จีน การค้นพบนี้ส่งผลต่อทั้งชุมชนฟิสิกส์เชิงทฤษฎีทั่วโลก
โปรเจกต์อย่างเดียวก็คู่ควรกับรางวัลอันทรงเกียรติแล้ว!
สถานที่จัดงานเงียบเป็นพิเศษ ทุกคนกำลังรอการประกาศผู้ชนะ
“ผลการผลิตทางการเกษตรเป็นส่วนสำคัญของเศรษฐกิจของประเทศ มีเพียงการทานอาหารที่มีประโยชน์เท่านั้นที่จะสร้างอนาคตที่ดีกว่าได้ ตัวเร่งปฏิกิริยาโมเลกุลและการออกแบบ’ข้าวคุณภาพสูงที่ให้คุณภาพสูง’ที่นำโดยสถาบันพันธุศาสตร์และชีววิทยาการเจริญของสถาบันวิทยาศาสตร์จีนประสบความสำเร็จในการพัฒนาคอขวดของการผลิตข้าว…”
“ผู้ชนะรางวัลอันดับหนึ่งคือนักวิชาการหลี่เจียหยาง!”
ทันทีที่ชื่อถูกประกาศ ฝูงชนก็ปรบมือกันอย่างคับคั่ง
หวังไห่เฟิงที่นั่งอยู่ในงานก็ปรบมืออย่างกระตือรือร้น
เขาไม่สนว่าผู้ชนะเป็นใคร ตราบใดที่ไม่ใช่เจ้าหนูลู่โจวก็พอ!
ผู้ชนะคนที่สองก็ถูกประกาศเช่นกัน ผู้ชนะคือนักวิชาการถังเปิ่นจงที่ได้รับรางวัลจากโปรเจกต์ ‘aggregation-induced luminescence technology’
เมื่อศาสตราจารย์หวังได้ยินชื่อคนที่สอง เขาก็ยิ้มมุมปาก ปมในใจเขาในที่สุดก็คลายออก
ปกติแล้ว ผู้ชนะรางวัลวิทยาศาสตร์ธรรมชาติระดับประเทศอันดับสองจะมีมากกว่าสี่สิบรางวัล แต่มีผู้ชนะรางวัลอันดับหนึ่งน้อยมาก
ยกตัวอย่าง ตั้งแต่ปี 2010 จนถึง 2012 ไม่มีผู้ชนะรางวัลอันดับหนึ่งเลย
ครั้งสุดท้ายที่มีการมอบรางวัลอันดับหนึ่งสองรางวัลติดก็ต้องย้อนกลับไปปี 2006
ส่วนผู้ชนะอันดับหนึ่งสามคน…
ครั้งสุดท้ายที่เกิดขึ้นก็ตั้งแต่ยุค 80
หลังเสียงปรบมือจบลง หวังไห่เฟิงก็หยิบขวดสุญญากาศบนโต๊ะขึ้นมาจิบน้ำร้อน
เขาละอยากเห็นสีหน้าของลู่โจวจริง
อย่างไรก็ตาม…
ขณะที่ทุกคนคิดว่ารางวัลอันดับหนึ่งของสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติจบแล้ว ผู้ชนะอีกคนก็ถูกประกาศ
“ข้อคาดการณ์ของก็อลท์บัคเป็นเพชรน้ำเอกของอาคารทฤษฎีจำนวน และชุมชนทฤษฎีจำนวนประเทศจีนได้พิสูจน์ข้อคาดการณ์นี้อย่างยอดเยี่ยม…”
หวังไห่เฟิงชะงัก
หัวใจเขาแตกเป็นเสี่ยงๆ ทันที
ราวกับว่าเขากลายเป็นหิน เขานั่งอยู่ที่เก้าอี้และพึมพำกับตัวเอง “เป็นไปได้ยังไง…”
ปีนี้มีรางวัลอันดับหนึ่งสามรางวัล!
เป็นไปไม่ได้!
หวังไห่เฟิงไม่ใช่คนเดียวที่ตะลึง
คนที่อยากให้ลู่โจวชนะรางวัลอันดับหนึ่ง คนที่ไม่อยากให้ลู่โจวชนะ และแม้แต่คนที่ไม่สนใจ…
ทุกคนต่างก็ชะงักไปครู่หนึ่ง
อย่างไรก็ตามการประกาศดำเนินอย่างต่อเนื่องแม้ว่าฝูงชนจะปั่นป่วนก็ตาม
“…ทฤษฎีบทก็อลท์บัค-ลู่เป็นศิลาจารึกที่สูงใหญ่ของความฉลาดของมนุษย์ มันเป็นของขวัญจากประเทศจีนสู่คนทั้งโลก…”
พิธีกรหยุดไปครู่หนึ่ง
จากนั้นเขาก็พูดต่อด้วยน้ำเสียงเคร่งขรึม
“ผู้ชนะรางวัลคนที่สามคือ…”
“ลู่โจว!”
……………………………….
